ਪੰਜਾਬ ਦੇ 11 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਫੇਲ੍ਹ: ਸੀਡੀਐਸਸੀਓ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਘਟੀਆ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ
ਸੈਂਟਰਲ ਡਰੱਗਜ਼ ਸਟੈਂਡਰਡ ਕੰਟਰੋਲ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (CDSCO) ਦੀ ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਲ 112 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਜਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 11 ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਖੰਘ ਦੇ ਸਿਰਪ ਵੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਕੈਂਸਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਮਾ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਦਰਦ, ਸੋਜ, ਅਨੀਮੀਆ ਅਤੇ ਮਿਰਗੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
52 ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ-ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 52 ਦਵਾਈਆਂ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ 60 ਰਾਜ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਵਾਈਆਂ, 49, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 16 ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ, 12 ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ, 11 ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 6 ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਣੀਆਂ 11 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੋ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਫਾਰਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਬੈਚ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਦਵਾਈਆਂ (ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਸਮੇਤ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
11 ਦਵਾਈਆਂ ਜੋ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ, ਜਾਣੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ-
Agen-20 Rabeprazole ਟੈਬਲੇਟ IP ( ਮੋਹਾਲੀ) ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਘਟਾਉਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਐਸਿਡ ਸਟੇਜ ਅਤੇ ਬਫਰ ਸਟੇਜ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਪੈਨਜ਼ੋਲ-40 ਗੋਲੀਆਂ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਗਾਇਸਟ੍ਰੋ ਰੋਧਕ ਆਈਪੀ 40 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ( ਮੋਹਾਲੀ) ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਅਤੇ ਅਲਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਬਫਰ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਦਾ ਅਸਫਲ ਭੰਗ ਟੈਸਟ।
ਰੈਕਸੋਫੇਨ ਆਈਬਿਊਪਰੋਫ਼ੈਨ ਅਤੇ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ ( ਮੋਹਾਲੀ) ਵਰਤੋਂ: ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਅਤੇ ਆਈਬਿਊਪਰੋਫ਼ੈਨ ਦਾ ਘੁਲਣ ਟੈਸਟ ਅਸਫਲ।
ਪੋਡੋਰਮ ਸੇਫਪੂਕਸੀਮ ਟੈਬਲੇਟ ਆਈਪੀ 200 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ( ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਰਤੋਂ: ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਸੇਫਪੂਕਸੀਮ ਦੇ ਘੁਲਣ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ।
ਸਾਈਪ੍ਰੋਹੇਪਟਾਡੀਨ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ 4 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ( ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਰਤੋਂ: ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਦਮੇ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਈਪ੍ਰੋਹੇਪਟਾਡੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨਤਾ।
ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ ਕੈਪਸੂਲ ਆਈਪੀ 2 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ( ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਰਤੋਂ: ਦਸਤ ਰੋਕਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।
ਪੈਨਜ਼ੋਲ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਸੋਡੀਅਮ ਟੈਬਲੇਟ ਆਈਪੀ ( ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ (ਬਫਰ ਪੜਾਅ) ਵਿੱਚ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਐਮਲੋਕੇਅਰ-ਏਟੀ ਐਮਲੋਡੀਪੀਨ ਅਤੇ ਐਟੇਨੋਲੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ ( ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਰਤੋਂ: ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਐਮਲੋਡੀਪੀਨ ਅਤੇ ਐਟੇਨੋਲੋਲ ਦੀ ਘੱਟ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ।
ਅਮੋਕਸੀਸਿਲਿਨ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਕਲੇਵੁਲਨੇਟ ਟੈਬਲੇਟ ਆਈਪੀ ( ਐਸਏਐਸ ਨਗਰ) ਵਰਤੋਂ: ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਪਰਖ ਅਤੇ ਘੋਲਨ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ।
ਫੇਕੋਪੋਡ ਸੇਫਪੋਡੋਕਸਾਈਮ ਪ੍ਰੋਕਸੇਟਿਲ ਗੋਲੀਆਂ 200 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ( ਡੇਰਾਬਾਸੀ) ਵਰਤੋਂ: ਲਾਗਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।
ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ, ਫੀਨਾਈਲਫ੍ਰਾਈਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ ਅਤੇ ਕਲੋਰਫੇਨਿਰਾਮਾਈਨ ਮੈਲੇਟ ਸਸਪੈਂਸ਼ਨ ( ਜਲੰਧਰ) ਵਰਤੋਂ: ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਅਸੈੱਸ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।