ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਡਰ: ਅੱਜ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ 'ਸੂਰਜੀ ਧਮਾਕਾ', ਜਾਣੋ ਕਿੰਨਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬੁੱਧਵਾਰ ਅਤੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਵੇਂ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਅੱਜ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੂਰਜੀ ਵਿਸਫੋਟ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਅਤੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਕ ਹਫਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਤੂਫਾਨ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਇਨ ਸਪੇਸ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (CESS) ਨੇ ਸੂਰਜੀ ਫਟਣ ਅਤੇ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। CESS ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 6 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਿਲਾਮੈਂਟ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸੂਰਜੀ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਸੋਲਰ ਹੈਲੀਓਸਫੇਰਿਕ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ (SOHO) ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੋਣ ਅਤੇ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੋਰੋਨਗ੍ਰਾਫ (LASCO) ਦੁਆਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

SOHO ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1995 ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 06 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਡਿਸਕ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸੂਰਜ 'ਤੇ ਇੱਕ ਫਿਲਾਮੈਂਟ ਫਟਣ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। SOHO LASCO ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਅੰਸ਼ਕ ਹਾਲੋ CME ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ।

CESS ਨੇ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਨੂੰ 9 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ 11.18 ਵਜੇ ਤੋਂ 10 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3.23 ਵਜੇ ਤੱਕ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਪੱਧਰ ਦੇ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰੇਂਜ 451-615 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਭੂ- ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਪ੍ਰਸਾਰਣ, ਰੇਡੀਓ ਨੈਟਵਰਕ, ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਰੂਪ ਮਾਰਚ 1989 ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਸੂਰਜੀ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਹਾਈਡਰੋ-ਕਿਊਬੇਕ ਬਿਜਲੀ ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 9 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਬਲੈਕ ਆਊਟ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਕੀ ਹਨ ਜੀਓਮੈਗਨੈਟਿਕ ਤੂਫ਼ਾਨ

ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਭੂ-ਚੁੰਬਕੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਕਣ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।